Czym jest biotechnologia?
Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju biotechnologia jest świadczeniem dóbr i usług z wykorzystaniem metod biologicznych. Jest to więc jedna z dziedzin nauki i medycyny, która wykorzystuje osiągnięcia między innymi fizyki, biologii i chemii. Czasem trudno jest nawet zauważyć, w jak wielu aspektach życia spotykamy się z biotechnologią – wykorzystuje się ją w żywności, ochronie środowiska, przemyśle oraz oczywiście w medycynie i farmaceutyce.
Na biotechnologię składa się wiele dziedzin naukowych, takich jak bioinformatyka, proteomika, genomika, rybosomologia i wiele innych. Wszystkie te nauki istnieją po to, aby wprowadzać rozwiązania poprawiające standard życia człowieka, wydłużać je oraz chronić naszą planetę. Aktualnie można zaobserwować widoczny rozwój biotechnologii w zakresie rolnictwa, weterynarii, medycyny i farmacji oraz przemysłu. Stale prowadzone badania naukowe, różnego rodzaju doświadczenia prowadza do odkrywania nowych praw decydujących o naszym istnieniu. Dzięki temu chronione jest nasze zdrowie, a także środowisko, w którym żyjemy.
Jak dzielimy biotechnologię?
Biotechnologia podzielona została dość specyficznie, bo na kilka kolorów, przy czym każda obejmuje inny zakres wiedzy i działań. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju wraz z Unią Europejską opracowały jej podział na pięć barw, w tym: zieloną, białą, czerwoną, niebieska i fioletową.
Zielona biotechnologia nazywana bywa również agrobiotechnologią i obejmuje ona wszelkie aspekty związane z rolnictwem i jego udziałem w przemyśle spożywczym oraz niespożywczym. Głównym obiektem zainteresowania są w tym przypadku przede wszystkim rośliny, o których wiedzę wykorzystuje się w celu zaspokojenia różnego rodzaju potrzeb człowieka. Tyczy się to między innymi soi, bawełny, kukurydzy czy rzepaku. Dlaczego wybrano właśnie te rośliny? Ze względu na ich odporność na herbicydy nieselektywne i na działanie szkodników owadzich. Oczywiście rośliny te nie stanowią wszystkich roślin wykorzystywanych do genetycznych modyfikacji, ale są ich trzonem. W poddawanych tym procesom roślinom modyfikuje się głównie gen odpowiadający za odporność na herbicydy. Wprowadza się również gen odporności na gąsienice Lepidoptera. Czasem łączy się również obie te cechy, tj. odporność zarówno na herbicydy, jak i na szkodliwe owady. Mimo wielu kontrowersji dotyczących genetycznej modyfikacji roślin warto pamiętać, jakie zalety niesie ze sobą to rozwiązanie. To właśnie dzięki niemu możliwe jest ograniczenie zanieczyszczenia środowiska w wyniku eliminacji szkodliwych środków ochrony roślin, co pozwoli uniknąć dalszej degradacji planety i korzystnie wpłynie na zdrowie żyjących na niej organizmów żywych.
Drugim rodzajem biotechnologii jest biała biotechnologia. Zajmuje się ona wykorzystywaniem systemów biologicznych do ochrony środowiska i w przemyśle. Opiera się przede wszystkim na biokatalizie i bioprocesach. W tym przypadku wykorzystuje się komórki bakterii, pleśni, drożdży i enzymów pochodzących z tych organizmów. Dzięki temu poddaje się produkty rolne różnym przekształceniom i uzyskuje się z nich środki farmakologiczne, chemikalia, czynniki energetyczne, materiały polimerowe i dodatki konsumpcyjne. Biała biotechnologia umożliwia czynienie procesów przemysłowych bardziej przyjaznymi środowisku i o wiele mniej kosztownymi w wyniku oszczędności surowców, redukcji zużycia energii oraz ilości odpadów do minimum. To sprawia, że zmniejsza się skażenie środowiska naturalnego.
Czerwona biotechnologia opiera się natomiast na zainteresowaniu wokół służby zdrowia. Istotna jest tu przede wszystkim diagnostyka molekularna, która umożliwia rozpoznanie genów w materiale genetycznym i wczesne wykrycie chorób, nie tylko tych dziedzicznych ze względu na DNA, ale także wielu nowotworów. Ponadto czerwona biotechnologia to także opracowywanie biofarmaceutyków, badania nad lekami i suplementami diety. W ten sposób dziedzina ta stale rozwija stan wiedzy z zakresu medycyny, pracuje nad wydłużaniem życia i poprawą jego jakości.
W ramach niebieskiej biotechnologii naukowcy zajmują się między innymi szeroko pojętą tematyką wód, w tym rzek, mórz, oceanów i jezior. Natomiast fioletowa biotechnologia to głównie zagadnienia społeczne, takie jak chociażby akceptacja żywności modyfikowanej genetycznie przez ludzi, problemy prawne związane z ochroną własności intelektualnej, a także zagadnienia etyczne i filozoficzne.